In het voorjaar van 2023 zal het gemeentebestuur een formele oproep lanceren om projecten in te dienen die de Sint-Amanduskerk van Moortsele een nieuwe bestemming kunnen geven — via koop of huur. Ondertussen zoekt de kerkfabriek bestemmingen voor het roerend kerkelijk erfgoed. Het project wordt begeleid door de erfgoedcel Viersprong.
De herbestemming kadert in het kerbeleidsplan van de gemeente dat oorspronkelijk in 2017 werd opgesteld door toenmalig N-VA schepen Jan Martens. Dat plan krijgt binnenkort een update. De kerk van Gijzenzele wordt gebruikt als een museum rond de slag om Kwatrecht/Gijzenzele. Nu wil het gemeentebestuur ook een oplossing vinden voor de Sint-Amanduskerk in Moortsele. In de kerk van vinden geen erediensten meer plaats en hieraan gekoppeld onttrekt de bisschop het gebouw binnenkort aan de eredienst.
Respect voor verleden en erfgoed
Het gebouw is eigendom van de gemeente Oosterzele. De kerk staat leeg en daarom zoekt men naar een nieuwe bestemming. De nieuwe invulling van de kerk zal een hoofdstuk toevoegen aan de lange en rijke geschiedenis van de Sint-Amanduskerk. Die nieuwe bestemming moet respect tonen voor dat verleden en de erfgoedwaarden. Projecten die een meerwaarde betekenen op sociaal, cultureel of lokaal-economisch vlak hebben alvast een streepje voor.
en coördinator onroerend erfgoed Moeykens in de Sint-Amanduskerk in Moortsele
Beperkingen en subsidies
De kerk is een beschermd monument, wat betekent dat er rekening moet gehouden worden met een aantal beperkingen. Anderzijds laat die bescherming ook toe om subsidies te verkrijgen voor werken aan het monument.
“Alles wat nagelvast is blijft in de kerk, zoals het orgel, de preekstoel en enkele beelden en schilderijen” zegt Rudy Bockstaele. Hij is voorzitter van de kerkfabriek van Landskouter en staat zijn collega uit Moortsele Martin Verstraete bij in deze procedure. Voor verplaatsbare objecten zoeken ze een nieuwe bestemming in andere kerken, musea, etc.. Ze zijn al een tijdje bezig met de inventaris van kerkelijk erfgoed; een project dat door Viersprong en Parcum werd begeleid en in april uitmondde in een tentoonstelling en participatiemoment in de kerk van Moortsele.
Zo hebben ze achterhaald dat een houten baldakijn oorspronkelijk uit Hasselt komt. Hoewel daar interesse is om het stuk terug te halen, komt er toch wat administratie aan te pas om dit rond te krijgen. Bockstaele zou ook graag een Sint-Antoniusbeeld overbrengen naar Landskouter, om het aldaar gestolen exemplaar te vervangen. Ook hier komt er wat papierwerk aan te pas; zelfs een brief aan de bevoegde minister. Stukken met een lage erfgoedwaarde mogen de kerk verlaten. Zo verhuisden er o.a. al stoelen, kandelaars en wierookvaten naar de kerken van Oosterzele, Landskouter en Melle.
Oproep naar ideeën
Het lokaal bestuur bereidt een uitgiftedossier voor dat alle informatie over de kerk en het indienen van een projectidee bundelt zoals de voorwaarden en verkoopprijs of huur. Het wordt hierin ondersteund door Sofie Moeykens van de erfgoedcel Viersprong en het Vlaams Agentschap Onroerend Erfgoed. In het voorjaar van 2023 komt een open oproep naar ideeën. Kandidaten kunnen dan een onderbouwde toekomstvisie en financieel plan indienen.
Een jury zal uit alle ingediende voorstellen een keuze maken. Dat project krijgt dan alle kansen om in uitvoering te gaan. Het lokaal bestuur maakt de toekomstige oproep nu al bekend, zodat iedereen (burgers, verenigingen, bedrijven) die een herbestemmingsdossier wil indienen, alvast op de hoogte is.
De aanpak van de herbestemming van de kerk van Moortsele wordt mogelijk een blauwdruk voor eventuele herbestemmingen van andere Oosterzeelse kerken.
